Wstęp do programowania

Instrukcje warunkowe

Author

Krzysztof Dyba

Instrukcja warunkowa

Instrukcja warunkowa to podstawowy element programowania, który umożliwia podejmowanie decyzji i wykonywanie różnych bloków kodu na podstawie określonych warunków.

flowchart TD
    A[Start] --> B{x > 0?}
    B -->|PRAWDA| C[Wykonaj kod]
    B -->|FAŁSZ| D[Wykonaj kod]
    C --> E[Koniec]
    D --> E[Koniec]

Instrukcja if

Instrukcja if sprawdza warunek i wykonuje blok kodu, jeśli jest prawdziwy (tj. przyjmuje wartość TRUE). Blok kodu powiązany z instrukcją należy zawrzeć w nawiasach klamrowych {} używając poniższej składni:

if (warunek) {
  # kod do wykonania, jeśli warunek jest spełniony
}

W praktyce wygląda to następująco:

x = 10

if (x > 0) {
  print("Wartość jest większa od 0!")
}
[1] "Wartość jest większa od 0!"

Instrukcja else

Instrukcja else służy do określenia bloku kodu, który ma zostać wykonany, gdy warunek if nie jest prawdziwy (tj. przyjmuje wartość FALSE).

if (warunek) {
  # kod do wykonania, jeśli warunek jest spełniony
} else {
  # kod do wykonania, jeśli warunek NIE jest spełniony
}

Sprawdźmy to na następującym przykładzie:

x = -10

if (x > 0) {
  print("Wartość jest większa od 0!")
} else {
  print("Wartość jest mniejsza bądź równa 0!")
}
[1] "Wartość jest mniejsza bądź równa 0!"

Instrukcja else if

Instrukcja else if umożliwia sprawdzenie wielu warunków (jest używana, gdy istnieją więcej niż dwie możliwości).

if (warunek_1) {
  # kod do wykonania, jeśli pierwszy warunek jest spełniony
} else if (warunek_2) {
  # kod do wykonania, jeśli drugi warunek jest spełniony
} else {
  # kod do wykonania, jeśli poprzednie warunki nie zostały spełnione
}

Wykonajmy poniższy przykład:

x = 0

if (x > 0) {
  print("Wartość jest dodatnia!")
} else if (x < 0) {
  print("Wartość jest ujemna!")
} else {
  print("Wartość wynosi 0!")
}
[1] "Wartość wynosi 0!"

Zagnieżdżone instrukcje

Instrukcje warunkowe można zagnieżdżać, aby obsługiwać bardziej złożony przepływ pracy.

x = 10

if (x > 0) {
  if (x %% 2 == 0) {
    print("Liczba jest dodatnia i parzysta!")
  } else {
    print("Liczba jest dodatnia i nieparzysta!")
  }
} else {
  print("Liczba nie jest dodatnia!")
}
[1] "Liczba jest dodatnia i parzysta!"

Zauważ, że nadmiernie zagnieżdżone lub rozbudowane instrukcje warunkowe mogą stać się trudne do odczytania i zrozumienia.

Zadanie

  1. Wyświetl studentowi odpowiednią oceną na podstawie uzyskanego wyniku z testu. Skala ocen: bardzo dobry (100 - 90), dobry (89 - 80), dostateczny (79 - 70), dopuszczający (poniżej 70). Upewnij się, że wprowadzona wartość jest z prawidłowego zakresu od 0 do 100 punktów.

  2. Sprawdź czy dany rok jest przestępny. Do rozwiązania należy wykorzystać operatory logiczne. Rok jest przestępny, gdy jest podzielny przez 4 i nie jest podzielny przez 100 lub jest podzielny przez 400. Przykładowo lata 2000 i 2004 były przestępne, natomiast lata 1990, 2010 czy 2021 nie były.

  3. Na podstawie podanych długości boków trójkąta, napisz jaki to rodzaj (tj. równoboczny, równoramienny czy różnoboczny). Zacznij od warunku sprawdzającego czy długość podanych boków jest prawidłowa, tj. suma dwóch dowolnych boków musi być większa od trzeciego boku.